Ly hợp ô tô: Phân loại, cấu tạo, chức năng

Ly hợp ô tô, hay còn gọi là clutch, là một bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền động của xe ô tô. Nó có nhiệm vụ kết nối và ngắt kết nối động cơ với hộp số, giúp truyền mô-men xoắn từ động cơ đến các bánh xe thông qua hộp số.

Cấu Tạo Chi Tiết Của Ly Hợp Ô Tô

1. Đĩa ly hợp (Clutch Disc):
   • Đây là thành phần chính của ly hợp, được đặt giữa bánh đà và bánh ép. Đĩa ly hợp thường được làm bằng các vật liệu chịu nhiệt và mài mòn tốt, như amiang hoặc các vật liệu tổng hợp.
2. Bánh đà (Flywheel):
   • Được gắn trực tiếp lên trục khuỷu của động cơ, bánh đà giúp tích lũy năng lượng từ động cơ và truyền động lực qua đĩa ly hợp.
3. Bánh ép (Pressure Plate):
   • Được gắn với vỏ ly hợp, bánh ép có nhiệm vụ ép đĩa ly hợp vào bánh đà, tạo lực ma sát để truyền mô-men xoắn.
4. Mâm ép (Pressure Plate Cover):
   • Giữ bánh ép và đảm bảo lực ép đồng đều lên đĩa ly hợp.
5. Lò xo ép (Diaphragm Spring):
   • Đây là bộ phận tạo lực ép giữa bánh ép và đĩa ly hợp. Có hai loại lò xo chính: lò xo lá và lò xo trụ.
6. Vòng bi nhả (Release Bearing):
   • Giúp tách lực ép từ lò xo khi người lái nhả pedal ly hợp.
7. Hệ thống điều khiển (Clutch Control System):
   • Gồm pedal ly hợp, dây cáp hoặc xi lanh thủy lực và cần điều khiển.

Cách Phân Loại Ly Hợp Ô Tô

1. Theo Cơ Chế Hoạt Động:
   • Ly hợp khô (Dry Clutch): Là loại phổ biến nhất, không sử dụng dầu bôi trơn trong quá trình hoạt động.
   • Ly hợp ướt (Wet Clutch): Hoạt động trong môi trường dầu, giúp làm mát và giảm mài mòn.
2. Theo Cơ Chế Điều Khiển:
   • Ly hợp cơ học (Mechanical Clutch): Điều khiển bằng cơ khí, thường thấy ở xe số sàn.
   • Ly hợp thủy lực (Hydraulic Clutch): Sử dụng áp lực dầu để điều khiển, phổ biến ở các dòng xe hiện đại.
   • Ly hợp điện tử (Electromagnetic Clutch): Sử dụng dòng điện để điều khiển, thường thấy ở các hệ thống tự động hóa.
3. Theo Số Lượng Đĩa:
   • Ly hợp đơn (Single Plate Clutch): Chỉ có một đĩa ly hợp, phù hợp với xe có công suất nhỏ và trung bình.
   • Ly hợp đa đĩa (Multi-Plate Clutch): Có nhiều đĩa ly hợp, sử dụng trong xe có công suất lớn hoặc xe đua.
4. Theo Loại Lò Xo:
   • Ly hợp lò xo lá (Diaphragm Spring Clutch): Sử dụng lò xo lá, thường có lực ép đồng đều.
   • Ly hợp lò xo trụ (Coil Spring Clutch): Sử dụng lò xo trụ, phổ biến ở các dòng xe cũ.

Chức Năng Và Cách Hoạt Động

Khi người lái nhấn pedal ly hợp, lực sẽ được truyền từ pedal qua dây cáp hoặc xi lanh thủy lực đến vòng bi nhả, từ đó giải phóng lực ép của lò xo và tách đĩa ly hợp ra khỏi bánh đà. Khi pedal được nhả ra, lò xo ép sẽ ép đĩa ly hợp vào bánh đà, truyền mô-men xoắn từ động cơ đến hộp số và các bánh xe.

Nhờ có ly hợp, người lái có thể ngắt kết nối động cơ với hệ thống truyền động khi thay đổi số, khởi động hoặc dừng xe mà không làm chết máy.

Tổng hợp chia sẻ bởi Team DANOTO